Rosenthal beantwoordt Kamervragen SP over veiligheid Kunduz en Taliban-infiltranten

De SP stelde op 30 juni Kamervragen over de veiligheid voor Nederlandse politietrainers in Kunduz naar aanleiding van twijfels bij de Politiebond en berichten over infiltranten bij de Afghaanse veiligheidsdiensten.

De Nederlandse Politiebond (NPB) twijfelde of het verantwoord is om politiemensen naar Kunduz te sturen omdat de veiligheid duidelijk is verslechterd.

De Volkskrant had nog geschreven dat er sinds 2009 36 NAVO-soldaten zijn gedood door Afghaanse rekruten en leden van Afghaanse veiligheidsdiensten. De Amerikaanse nieuwszender CNN had dit eerder dit jaar al gemeld, en citeerde daarbij de NAVO als bron.

De SP stelde daarom Kamervragen om duidelijkheid te krijgen over de veiligheidssituatie, en wilde onder meer weten wat voor gevaar infiltranten binnen de Afghaanse veiligheidsdiensten kunnen betekenen.

Sinds 2009 zijn/zouden ten minste 36 NAVO-trainers zijn gedood door rekruten of personen die zich voordeden als Afghaanse politieagent of soldaat.

De minister zegt dat er geen betrouwbare cijfers zijn en er geen aanwijzingen zijn voor systematische infiltratie van de Taliban in het Afghaanse leger of de politie.

De bewindsman zegt over de algemene veiligheidssituatie dat de Nederlandse regering bij een structurele, ernstige verslechtering van de situatie de Nederlandse bijdrage nader zal bezien, maar dat daarvoor op dit moment geen aanleiding is.

(Misschien zijn de gegevens van CNN niet bekend bij minister Rosenthal?)


De Kamervragen en de antwoorden

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. U. Rosenthal

Antwoord Kamervragen veiligheid SP

Antwoorden van Dr. U. Rosenthal, Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister van Defensie en de Minister van Veiligheid en Justitie, op vragen van het lid Van Bommel (SP) over NAVO trainers in Afghanistan (ingezonden 30 juni 2011).

Vraag 1
Is het waar dat sinds maart 2009 ten minste 36 NAVO-trainers in Afghanistan zijn gedood door rekruten of personen die zich voordeden als Afghaanse politieagent of soldaat? 1)

Antwoord
Betrouwbare cijfers hierover zijn niet voorhanden. Wel is het waarschijnlijk dat sinds maart 2009 enkele tientallen medewerkers van ISAF zijn gedood door personen die zich op enigerlei wijze voordeden als medewerker van de Afghaanse veiligheidsdiensten. Het betrof trainers en ander personeel. In vrijwel alle gevallen is overigens geen sprake van infiltratie in het Afghaanse leger of de politie, maar van opstandelingen die een uniform hebben bemachtigd of hebben laten namaken, of van getraumatiseerde Afghaanse militairen of agenten die door de Taliban zijn gedwongen tot gewelddadigheden. Er zijn geen bewijzen voor systematische infiltratie van de Taliban in het Afghaanse leger of de politie.

Vraag 2
Hoe wilt u voorkomen dat er aan de Nederlandse trainingsmissie infiltranten deelnemen met als doel Nederlandse trainers te doden of verwonden?

Antwoord
De regering hecht er sterk aan — net als alle andere partijen die in Afghanistan actief zijn — veiligheidsrisico’s zo veel mogelijk te beperken. Dat geldt ook voor het risico van infiltratie bij de politie. In het selectieproces wordt getracht gemotiveerde rekruten te werven en het risico op infiltratie te verkleinen. Dit selectieproces is formeel in handen van het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarbij wordt intensief samengewerkt met de NATO Training Mission - Afghanistan. Bovendien heeft Nederland de bevoegdheid rekruten bij aanvang van de basisopleiding te weigeren. Uiteraard is onafgebroken oplettendheid geboden om vroegtijdig aanwijzingen van infiltratie te kunnen signaleren. Daarnaast monitoren Afghaanse contra-inlichtingeneenheden het leger en de politie op tekenen van compromittering en stress bij het personeel.

Vraag 3
Deelt u de opvatting van de Nederlandse Politiebond (NPB) dat de veiligheidssituatie duidelijk is verslechterd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid een geactualiseerde veiligheidsanalyse naar de Kamer te sturen?

Antwoord
De veiligheidssituatie in Kunduz past in het beeld dat in januari met uw Kamer is besproken. De toename van het aantal geweldsincidenten van de afgelopen jaren, zoals gemeld in de brief aan de Kamer van 7 januari jl. (Kamerstuk 27925 nr. 415), heeft zich dit jaar vooralsnog niet voorgedaan. Wel is een verschuiving zichtbaar van directe confrontaties naar een meer asymmetrisch optreden en opzienbarende aanslagen. Dat geldt ook voor de dreiging tegen de Nederlandse militairen en burgermedewerkers die in Kunduz worden ingezet. Dit beeld werd bevestigd in de contacten van minister Rosenthal tijdens zijn bezoek aan Kunduz op 6 juli.
De regering heeft er vertrouwen in dat de politietrainingsmissie haar activiteiten onder deze omstandigheden op een verantwoorde wijze kan uitvoeren. Zij houdt de algemene veiligheidssituatie nauwlettend in de gaten.

Vraag 4
Is het waar dat de NPB overweegt agenten op te roepen niet deel te nemen aan de politietrainingsmissie in Afghanistan?

Antwoord
Op dit moment roept de NPB agenten niet op af te zien van deelneming aan de missie in Afghanistan. Zoals op de website van de NPB staat (www.politiebond.nl), houdt ook de NPB de ontwikkelingen goed in de gaten.

Vraag 5
Welke minimale vrijwillige aanmelding van agenten is noodzakelijk om de missie op zinvolle wijze door te laten gaan?

Antwoord
Op dit moment zijn er voldoende politiefunctionarissen van het KLPD beschikbaar in de uitzendpool.

Vraag 6
Komt er een nieuw afwegingsmoment alvorens de politietrainers eind dit jaar naar Kunduz gaan?

Antwoord
Zoals gemeld in de brief van 27 januari 2011 (Kamerstuk 27925 nr. 419) zal de Nederlandse regering bij een structurele, ernstige verslechtering van de situatie de Nederlandse bijdrage nader bezien. Daarvoor is op dit moment geen aanleiding.

1) De Volkskrant, 29 juni 2011

De ministers hebben deze week nog een aantal setjes Kamervragen beantwoord die betrekking hebben op de veiligheidssituatie:
Hillen geeft antwoord op Kamervragen over dreiging criminele bendes Kunduz
Rosenthal beantwoordt Kamervragen betrouwbaarheid Afghaanse politie na aanslag op hotel in Kabul
Antwoord op Kamervragen mogelijk negatief advies politiebond over Kunduz

Zie ook:
SP stelt Kamervragen over veiligheid politiemissie Kunduz
Nederlanders op dodenlijst Taliban, maar “missie Kunduz gaat door ondanks dreigement”
Aanslagen in Kunduz